آشنایی با بیماری نیوکاسل پرندگان
بیماری نیوکاسل چیست؟
یکی از بیماری های ویروسی مهم و قابل توجه در گله مرغ و خروس و یا ماکیان که تلفات بسیاری از آنها را در پی خواهد داشت، بیماری نیوکاسل است. خوشبختانه این بیماری دارای واکسن است و اگر در زمان مقرر واکسن های لازم به گله تزریق شوند مانع از سرایت آن به گله خواهد شد.
روش های انتقال ویروس از یک پرنده به پرنده دیگر
با آگاهی از روش های انتقال ویروس به راحتی می توانید از بیمار شدن پرنده ها جلوگیری کنید و سطح سلامت گله را تا حد قابل توجهی افزایش دهید. این ویروس به روش های زیر منتقل می شود.
۱. انتقال از طریق هوای آلوده و تنفس پرنده ها
۲. انتقال از طریق تغذیه آب و دان آلوده
۳. هم غذا شدن با پرنده های وحشی
۴. عدم شستشوی آبخوری و ظروف دانخوری
۵. وجود ترشحات و فضولات پرنده بیمار در بستر و نوک زدن سایر پرنده ها به آن
عامل بیماری نیوکاسل در طیور
ویروس نیوکاسل از خانواده ویروس های پارامیکسو و از جمله بیماری های مرغ و خروس می باشد و در سه نوع مختلف ضعیف ، متوسط و قوی می تواند گله ها را درگیر کند که در نوع حاد یا قوی تلفات بسیار بالا خواهد بود.
این بیماری واگیردار علاوه بر اینکه می تواند گله مرغ خروس و ها را درگیر کند، توانایی سرایت به سایر ماکیان مانند بوقلمون ، اردک و غاز ، بلدرچین ، قرقاول ، کبوتر و حتی پرنده های زینتی مانند طوطی سانان را دارد. بنابراین این بیماری را کاملا جدی بگیرید چون امکان سرایت آنها از پرنده های وحشی نیز به گله شما وجود دارد پس انجام واکسیناسیون لازم در زمان مقرر کاملا توصیه می شود.در واقع پرندگان مهاجر و وحشی این ویروس را با خود حمل و به نقاط مختلف جهان انتقال داد و سبب مرگ و میر و تلفات زیاد طیور و وارد آمدن خسارت مالی زیادی به مرغداران و پرورش دهندگان شد. خوشبختانه واکسن های لازم در جهت کنترل و جلوگیری از انتشار این بیماری ویروسی کشف شد و امروزه با استفاده از آن می توان از انتشار و تلفات انبوه گله جلوگیری کرد.
بیماری نیوکاسل در مرغ و خروس چه علائمی دارد؟
در صورتی که یک یا چند مورد از علائم زیر را در گله مرغ و خروس و سایر پرنده های پرورشی خود مشاهده کردید، سریعا پرنده دارای علائم را از پرنده های سالم جدا کرده و به صورت جداگانه و قرنطینه شده به درمان آنها بپردازید تا بیماری را به پرنده های سالم انتقال ندهد و موجب تلفات عمده گله شما نشود.
از جمله علایم این بیماری می توان به :
- نفس کشیدن با دهان باز
- نفس نفس زدن
- خس خس کردن سینه
- داشتن سرفه و عطسه
- وجود اسهال آبکی یا سبز رنگ
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- لرزش بدن و افتادگی بال ها
- کز کردن و گوشه گیری
- عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن
- داشتن سرگیجه
- در موارد حاد فلج شدن پاها و پیچیدن گردن به سمت بدن و… اشاره کرد.
در صورتی که پرنده به نیوکاسل جزئی و خفیف متبلا شده باشد و یا بیماری در مراحل اولیه باشد با مشاهده تورم چشم و گلو ، کاهش اشتها ، کاهش تخم گذاری ، تغییر در شکل و رنگ تخم مرغ و آبکی و غیر ژله ای شدن سفیده تخم می توان به وجود بیماری نیوکاسل در مرغ پی برد که حتما باید در جهت قرنطینه و درمان سریعتر اقدام شود.
نحوه تشخیص قطعی بیماری نیوکاسل در طیور
با اینکه توجه به علائم فوق در تشخیص و درمان بیماری کمک کننده خواهد بود اما در برخی موارد به دلیل مشابه بودن علائم آن با سایر بیماری ها به صورت اشتباه تشخیص داده می شود، بنابراین انجام کالبد شکافی لاشه جهت تشخیص دقیق بیماری الزامی خواهد بود.
بیماری آنفولانزای مرغی و مسمومیت های غذایی علائم تنفسی، گوارشی و عصبی مشابهی با این بیماری ایجاد خواهد کرد، بنابراین دامپزشک ها به منظور تشخیص قطعی نیوکاسل در طیور و جلوگیری از تلفات بیشتر گله از روش هایی همچون MDT، ICP، IVP، HI و یا روش مولکولی بهره گیری می کنند.
در صورتی که شما یا دامپزشک قصد کالبد شکافی پرنده تلف شده را داشته باشید باید به خونریزی داخلی ریه ، کلیه ، نای ، سنگدان ، تخمدان و سایر اندام های پرنده توجه کنید چرا که نیوکاسل سبب خونریزی داخلی در این اندام ها نیز می شود.
همانطور که در ابتدای نوشته نیز اشاره شد، بهترین روش برای پیشگیری و کنترل این بیماری واکسیناسیون جوجه ها می باشد که حتما تحت نظر دامپزشک معتبر و در زمان های مقرر انجام شود.
علاوه بر آن باید از هم غذا شدن و تماس پرنده های وحشی مانند کلاغ ، گنجشک و … با گله خودداری کرد چرا که احتمال سرایت در این حالت نیز بالا می باشد و تا جای امکان از آب و غذای سالم در تغذیه آنها استفاده کنید و دانخوری و آبخوری ها را به صورت مرتب با استفاده از مواد شوینده به خوبی شستشو دهید.
نظافت سالن و ممانعت از تجمع فضولات و همچنین استفاده از خاک اره و یا پوشال نرم جهت جذب فضولات از عوامل مهمی هستند که در پیشگیری و کنترل نیوکاسل و سایر بیماری ها نظیر کوکسیدیوز تاثیر گذار خواهد بود.
مشاهده ، جداسازی و قرنطینه پرنده های بیمار نیز مانع از توسعه ویروس خواهد شد و به سالم ماندن بیشتر گله کمک شایانی خواهد کرد، بنابراین حتما روزانه چندین ساعت و به صورت پی در پی گله خود را تحت نظر بگیرید و پرنده های بیمار را سریعا شناسایی و قرنطینه کنید.
آیا امکان انتقال نیوکاسل از پرنده به انسان وجود دارد؟
در صورتی که از تخم یا گوشت پرنده آلوده استفاده شود و یا لاشه پرنده تلف شده را لمس کرد و یا در بین گله های بیمار بدون استفاده از ماسک و لباس مخصوص حضور پیدا کرد، امکان سرایت بیماری به انسان وجود دارد.
اما بدن انسان در برابر این ویروس مقاوم بوده و از طریق مصرف دارو و آنتی بیوتیک می توان آن را درمان کرد. قرمزی چشم ، آبریزش بینی ، سرگیجه و بی خوابی از جمله علائم آن است.
توصیه های پایانی در جهت پیشگیری و درمان بیماری نیوکاسل:
- استفاده از دستگاه ضدعفونی کننده آب در جهت استفاده از آب عاری از هرگونه میکروب و آلودگی
- رعایت نظافت و بهداشت پرورش دهنده و محیط پرورش از جمله عواملی است که می‌تواند از بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کند.
- اجرای برنامه واکسیناسیون در هر سنی باید مد نظر قرار بگیرد.
- پرندگان بیمار از سایر پرنده‌ها جدا شوند و تا چند ماه جهت مداوا شدن قرنطینه شوند.
- تخم های مادرهای مبتلا منهدم گردد.
- لاشه پرنده‌های بیمار را بسوزانید .
- فضولات آنها در چاله ای عمیق با آهک دفن گردد.
- ورود کارگران بدون چکمه و لباس‌های مخصوص به محدوده قرنطینه ممنوع باشد.
- گذشتن کارگران از حوض محلول های ضد عفونی‌کننده ، رعایت شود.
مختصر و مفید
سپاسگزارم